Khi bầu trời thật trong, khi nắng về thật ấm, khi những làn mây trắng chỉ lững lờ bay ngang ngọn núi rồi tan đi là khi xuân về với bản mường. Lúc ấy, ta nghe con suối reo vui, ta nghe hoa đào khoe sắc, ta nghe trong gió thì thầm những lời tỏ tình qua tiếng tính tẩu, tiếng kèn lá, kèn môi. Có tiếng chiêng, tiếng khèn gọi chân ta về với lễ hội Xòe Chiêng, Lùng Tùng, Gầu Tào,… nơi bản ta đang dựng cây nêu thật lớn, thật cao, cây nêu gọi thanh niên khắp nơi về đây gặp gỡ mà kết nên đôi lứa, tiếng khèn, tiếng tính tẩu nào bay lên những nương ngô, nương chè, gọi ta và ai đó nhanh về hội.
Ai đó ơi! Xuân đã về khắp nẻo đường, từ núi rừng thật xa đến sông suối thật gần, khắp quê hương ta, từ những cánh rừng đến những bản mường đông đúc ven chân núi, tất cả dường như đang bừng lên sức sống mới. Cỏ mọc xanh lấm tấm trên nương, lộc biếc nhú trên cành, rừng sơn tra mới ngày nào còn buồn bã ủ rũ trong tấm áo cũ kĩ của mùa đông, giờ đây như vừa thay áo mới, tươi tắn và rạng rỡ như nụ cười thiếu nữ. Mùa tớ dày lại về. Sau nhà ta, ven đường kia, ven suối kia, những cây đào rừng đang đua nở. Hoa rực hồng trước ngõ, hoa mơ màng trên núi cao, màu hoa như má em hồng lên trong nắng mới, hoa hay em làm cho ta mê say?
Em này, em khâu quả pao, em làm quả yến chưa? Em thêu váy mới chưa? Em thêu hoa văn gì lên xà cạp thế, có thêu lời yêu ta trong từng đường chỉ đủ màu? Em vẽ đường sáp ong lên vải, có vẽ hình trái tim không? Trái tim của ta ở đó, ở bên em, hát cho em nghe những giai điệu ngọt ngào… giai điệu của mùa xuân về trên núi. Ta lại thổi cho em nghe bài khèn thuở trước, bài khèn mà mẹ nghe từ những mùa xuân xưa cũ, mẹ theo cha về nhà, để có ta hôm nay… Ta lại gối đầu lên khăn tay em thêu hình đôi chim tung cánh, hình hoa đào, em gửi lời yêu ta trong ấy, còn ta yêu em, bằng tất cả các mùa trong năm, yêu em bằng núi mùa xuân, bằng đồi mùa hè, bằng ruộng bậc thang mùa thu và bếp lửa mùa đông. Ta chờ những mùa lúa trĩu hạt, mùa ngô vàng mẩy, chờ mùa chè xanh ngát ấm no để được đón em về nhà.
Núi mùa xuân. Những làn sương mỏng manh tràn từ trên núi xuống những nương chè vừa làm cỏ, xung quanh là những khe suối nhỏ, hoa chuối rừng vừa nhú lên như một ngọn lửa diệu kì, ngọn lửa gọi mùa xuân. Ta thích nghe tiếng khe nước chảy róc rách dưới chân đồi, ta thích nghe em hát về nương chè, về lúa, về tình yêu… và ta, kiếm thêm nhiều củi, để bếp nhà em luôn ấm, để má em đỏ hồng, còn em vừa làm vừa hát những lời ca say sưa.
Em này, mình đi chợ phiên đi. Chợ phiên ở lưng núi, chợ mùa xuân ngát hương. Ta sẽ hát chờ em ở cổng chợ, sẽ chơi từ khi chợ đông cho đến khi chợ vãn người. Ta leo lên nương tam giác mạch, hoa đã già nhiều rồi, trên nương nhiều khóm đã đậu quả màu hồng hồng. Ta vặt mấy cành hoa tam giác mạch còn những bông trắng xíu xiu vừa nở, mang về tặng cho em. Ta biết, em sẽ nâng niu từng cành hoa ấy… Nó là tặng phẩm của núi rừng, là lời yêu ta ngỏ, ta biết, em sẽ ngắm nó khi vẽ sáp ong lên vải, khi em thêu áo váy, khi em kết hạt cườm, khi xếp hàng cúc bạc và em sẽ thêu những chiếc áo, chiếc khăn với những hoa văn tinh tế mà rực rỡ.
Còn bây giờ, em biết ta mơ ước gì không?
Ta mơ dắt tay em tung tăng dưới tán hoa mận trắng, xung quanh là những nương tam giác mạch sẽ nở vào mùa xuân, trong nương sơn tra, bên vườn đào cũ, phía chân núi hay gần sân hội Xòe Chiêng, trên cánh đồng mở hội Lùng Tùng, trên bãi cỏ Gầu Tào, chỗ bãi thả gia súc, hay ven con đường đào rừng… Cùng em, ta mơ một miền núi non xanh biếc đầy sức sống vào mùa xuân, khi mọi người về với lễ hội mùa xuân trên núi, có thể thả mình trong sắc hoa đào hồng rực và ngây ngất với tam giác mạch dịu dàng.
Khi những quả yến, quả pao bay lên, khi cây nêu dựng trên sân hội, khi tiếng khắp, tiếng tính tẩu nối dài những đêm hội xòe, khi tiếng khèn hòa theo tiếng hát gầu plềnh tha thiết vang ngân… là khi chúng ta hẹn nhau về với núi trong mùa xuân mới, mùa xuân của những niềm hy vọng ngọt ngào truyền cho ta sức mạnh vươn xa.
ĐINH HỒNG NHUNG