Những bông phượng cuối cùng đang nở nốt như cố gắng chắt lại chút ánh nắng oi ả cuối cùng của mùa hè. Nắng dường như chậm lại, dịu nhẹ cùng gió lãng du trong không gian. Trên không trung, những làn mây mang hơi lạnh đang dần chiếm lĩnh cả bầu trời. Dưới mặt đất, dòng suối chảy quanh co, hương ổi chín thơm ngan ngát ven rừng. Tự nhiên như thế, ta đón thu về trên núi, bỗng nghe vang ngân giữa xanh biếc những xôn xao thật dịu dàng…
Thu về núi. Ta nhớ thật nhiều những đóa hoa xanh nhỏ xíu vẫn nở ở đầu cầu treo. Ở đó, những làn gió vẫn cuốn theo hương lúa, phả vào không trung, đưa hương thơm vào dòng nước kia để đi xa thật xa về biển cả. Chiếc cầu treo bên núi như ngẩn ngơ trước một sắc trời xanh mát dịu, để ai đó cũng thấy lòng thương nhớ bâng khuâng.
Hoa me đang rụng ven đường bản ta rồi. Những chùm quả non nhỏ xíu đang nhú ra trong kẽ lá. Vòm lá me xanh như ngân nga một bài ca giản dị về mùa thu trên lưng núi. Phía bên kia dòng suối là cánh đồng, xanh như trong giấc mơ. Thung lũng ơi! Ta yêu thương những cánh đồng trong thung lũng, lúa đã xanh thì con gái, lúa chuẩn bị kết đòng. Xa xa kia, dáng ai miệt mài làm cỏ lúa, đôi má hồng lên dưới ánh nắng thu, kìa em – nụ cười xinh rơi trên ruộng lúa mà dường như thêm đậm vị gạo mùa. Phía bên kia, mùa ngô đang lên khắp núi, những vườn ngô trổ cờ như giơ tay vẫy gọi mùa thu. Lụi cụi giữa vườn ngô là mẹ ta đang làm cỏ, mỗi nhịp cuốc vun gốc đều tay để cho bao bắp ngô tròn mẩy, ta như thấy đôi bàn tay nhăn nheo… để ta thương thêm dáng mẹ tảo tần.
Mùa thu ơi! Thu có thấy không một nàng sơn nữ, đi làm ruộng làm nương, em hay hát những bản tình ca gửi vào mây gió, thương một người, thương tiếng sáo đầu non, thương bước chân lên nương buổi sớm, thương cả những giọt mồ hôi trưa nắng của người trai bản còn miệt mài dưới ruộng trên rừng… “Bầu trời xanh thật xanh, mây trắng bay thật trắng, có em hát bên anh, có anh và có nắng”. Lời ca như bay ra từ kí ức, về một ngày thu nắng, một vòm cây, một nương chè xanh ngút ngát. Một cô gái nhỏ với chiếc mũ thổ cẩm xinh xắn, vừa hát vừa làm cỏ chè. Một giỏ cơm nếp treo trên cây, giỏ xôi thơm dẻo như chứa đựng cả mùa lúa trong thung lũng.
Thu về núi, từng cơn mưa lẫn trong sương, như xa, như gần, để ta thương mái nhà ngói gỗ thông lên màu rêu xanh đen cũ kĩ. Ngôi nhà ngấm bao mùa sương núi, bao mùa nắng mưa mà chở che cho xuôi ngược đời người, để những câu chuyện xưa mãi còn trầm ngâm trong tiếng lửa bập bùng không bao giờ tắt… Một vị sắn nướng thơm bùi, để ta thương thêm những nương đồi thân thuộc, qua bao thăng trầm thời gian, vẫn cần mẫn chắt chiu từng củ sắn củ khoai, từng búp chè chát ngọt dâng tặng con người. Ta thương tiếng mõ trâu trên rừng chiều, như báo hiệu, như ngơ ngác… Một chú nghé con cuộn tròn đuôi ve vẩy cũng làm ta thương đến nao lòng. Đàn trâu thong thả về chuồng sau một ngày ăn cỏ rừng xa, từng con nối đuôi nhau chầm chậm qua đường, để ta thấy trong mình lâng lâng một nhịp điệu bình yên gần gụi.
Núi mùa thu. Bâng khuâng sương đêm, bâng khuâng trăng lạnh. Ai ngửa mặt nhìn trăng, để từng giọt trăng sóng sánh chảy tràn trên mặt mà nhớ thương, mà mơ ước. Ai hát bài “Tình ca du mục” trong đêm trăng, để cả thảo nguyên cùng ngân nga một giai điệu trong trẻo, ngọt ngào. Trăng vẫn đó, và ta vẫn đó, như hư như thực, hương thảo mộc quyện vào gió, cho ta mơ màng. Xa xa, những triền lúa đang vào đòng, như đang vui đùa và vi vu cùng gió, hòa ca trong một giai điệu quyến luyến muôn thuở của đất trời.
Đất trời mãi chuyển xoay trong vòng quay đều đặn của thời gian, mùa nối mùa không bao giờ dứt nhưng ta biết – mùa thu về trên núi luôn dễ dàng làm ta xao xuyến bâng khuâng. Thu trên núi có một vẻ đẹp thật riêng biệt. Ở nơi này, ngẩng đầu chạm mây, với tay chạm núi, thu đang về thật nhẹ nhàng mà quấn quýt thiết tha. Ta ơi, cùng đi thật chậm nhé, lắng tai nghe, nhìn thật kĩ, trái tim mở ra đón đợi bước thu về, để cùng nhịp bước say sưa…
ĐINH HỒNG NHUNG