Khi những tia nắng chiều cuối đông đã ngủ vùi sau dãy núi, nắng không còn trải vàng mênh mang trên dãy Hoàng Liên Sơn. Tôi đứng lặng bên rìa núi quan sát một góc của Tà Mung. Thấy thương thật nhiều những bước chân âm thầm lặng lẽ, những gót chân nứt nẻ trọn bốn mùa, những tiếng cười trẻ thơ trong như nước suối nguồn Nậm Mở và tiếng khèn ai réo rắt những vui buồn?
Tà Mung mang trong mình khát vọng đổi thay khi mùa xuân dùng dằng trên đỉnh núi chỉ chờ hoa đào nở, hoa mận bung là sầm sập kéo về. Theo tiếng gọi của mùa có một loài hoa của núi mang sắc vàng đến sưởi ấm cho Tà Mung, mang hơi ấm và chút nắng hanh hao xua đi giá lạnh, loài hoa ấy có tên gọi dã quỳ.
Dã quỳ có tự bao giờ và ai biết trên mảnh đất cằn cỗi này bao mùa hoa dã quỳ đã nở rồi tàn đi theo gió. Bất cứ nơi đâu ta cũng dễ dàng bắt gặp dã quỳ với sắc màu vàng rực, cánh hoa mỏng manh nhưng sức sống thì vô cùng mãnh liệt. Dã quỳ mọc ở khắp các bản làng ngõ ngách của Lai Châu nhưng với riêng tôi dã quỳ ở Nậm Pắt – Tà Mung vẫn là đẹp nhất và những chiều Tà Mung, dã quỳ đã thực sự làm tôi mê đắm.
Tà Mung chiều cuối đông. Khi cái rét cóng tay, khi ánh nắng nhạt chưa đủ để xua đi những màn mây dày đặc phủ xuống vùng núi cao, trước mắt tôi mây mù đang từ đỉnh núi đổ xuống. Mắt kính nhòa với sương mây, tôi đi như một kẻ mộng du bỗng gặp một vầng nắng. Ồ hoá ra là một vệt hoa dã quỳ đang vàng rực trước mắt. Hoa dã quỳ đã bừng lên như đống lửa sưởi ấm những tâm hồn. Tôi yêu hoa dã quỳ vì vẻ mộc mạc. Là một loài hoa dại nên dã quỳ chẳng cần làm phiền đến con người, cây cứ lớn tự ra hoa, tự sinh sôi, nảy nở. Cây càng cằn cỗi hoa càng rực vàng trong nắng, trong gió của mảnh đất vùng cao.
Những vạt hoa dã quỳ ở Nậm Pắt – Tà Mung đang vào độ đẹp nhất, bừng sáng cả không gian khi có sự hiện diện của sắc hoa vàng ấm áp. Một mùi hương hăng hắc nhưng đầy ma mị. Tôi vẫn cứ bị mê đắm trong một mùi thơm đặc trưng đến vậy. Đứng giữa đất trời thênh thang khi chạng vạng tối, tôi cố hít hà cho căng lồng ngực mùi hương của dã quỳ, như để hương hoa tan chảy hòa quyện chặt lấy tâm hồn lãng đãng. Loài hoa dại đã vàng trong nỗi nhớ của tuổi học trò đầy thơ ngây trong trẻo và giờ đi giữa núi rừng mênh mông, dã quỳ cũng đang vàng hết mình trước nắng trước gió. Trên nền trời xanh biếc, một màu vàng hiện hữu tô thêm vẻ đẹp khó cưỡng như một tuyệt sắc mà thiên nhiên ban tặng cho con người.
Chiều Tà Mung. Gió hun hút phía chân mây, cái lạnh như sâu hơn, tôi bắt gặp tiếng mõ trâu khi chiều đang ngả bóng. Đi sau đàn trâu là hai người phụ nữ dáng người khắc khổ, gồng mình gùi trên lưng những bó củi to xen lẫn cỏ tươi cho trâu bò, họ cần mẫn bước từng bước nhỏ lên con dốc thẳng đứng để về bản. Lòng bỗng chùng xuống khi thấy những đứa trẻ chân trần, áo quần phong phanh không đủ ấm. Chúng hồn nhiên đùa nghịch trên tay cầm những bông dã quỳ vàng óng. Tôi cứ có cảm giác những bông hoa xinh đẹp kia đang sưởi ấm cho lũ trẻ.
Tôi gặp một cụ bà chừng hơn bảy mươi tuổi, một tay chống gậy để đi cho vững, một tay đang xách can nước nhỏ. Bà không thông thuộc tiếng Kinh, chỉ biết một số từ giao tiếp cơ bản. Xách can nước giúp bà, qua hỏi thăm tôi mới hay các con bà mất hết cả rồi, giờ bà sống có một mình nơi cuối núi. Ngôi nhà đơn lẻ tuềnh toàng, trong nhà chẳng có gì đáng giá chỉ có rặng cúc quỳ ngoài bờ rào làm bừng sáng không gian buồn tẻ. Nước mắt tự nhiên rơi, trong tôi bỗng trào nên một nỗi xót xa lòng thầm nghĩ phải làm một việc gì đó….
Lững thững trôi, đám mây trắng kia đang chậm lại để ngắm dã quỳ, ngắm một màu vàng bất tận chăng? Tôi thấy yêu hơn những hàng rào dã quỳ trong khuôn viên của Ủy ban nhân dân xã, hàng rào trong trường học, dã quỳ mọc xen nơi bờ rào đá. Một vẻ đẹp giản dị như chính người dân nơi vùng cao Nậm Pắt.
Và kìa văng vẳng đâu đây tiếng khèn da diết, dìu dặt sau mỏm đá làm thổn thức cả đất trời. Khèn ai ơi vang lên câu hò hẹn. Khèn ai ơi mong về một mái nhà. Khèn ai ơi, chợ phiên mai ta gặp…
Bỗng thấy yêu tất cả những gì thuộc về dã quỳ từ những chiếc lá mướt xanh, những nụ hoa nhỏ xinh đang ngậm sương đến những bông hoa e ấp và khi hoa tàn, trơ trụi những đài khô tôi vẫn cứ yêu. Mùa hoa dã quỳ, mùa hoa của núi, của những hiên ngang khát vọng tuổi trẻ. Mùa hoa lại về, mùa hoa lại đi và mùa hoa sẽ còn mãi mang đến những tia nắng đẹp trong một chiều hoàng hôn Nậm Pắt.
Dã quỳ tàn hoa cũng là khi mùa xuân ấm áp trở về. Những nương chè uống sương ngậm nắng, chắt chiu dưỡng chất sẽ lại bật lên những búp non xanh, tôi sẽ đợi chè xuân Tà Mung, đợi từ hôm nay để được cùng nhau ngồi lại nơi này thả hồn theo những nương chè và nhâm nhi một tách trà nóng là điều tuyệt vời nhất, cùng cảm nhận hương vị đậm đà, cảm giác đắng dịu nhẹ rồi lắng lại vị ngọt thanh khiến lòng ta mê mẩn: Chén trà xanh nhấp môi còn chưa cạn/ Dạ đã say trong tình đất lòng người.
PHẠM ĐÀO