Mưa lớn đã kéo dài nhiều ngày. Nhìn mây đen vần vũ, mặt trời không thể ngoi ra khỏi những tầng mây dày đặc, đoán chắc là mưa sẽ còn kéo dài thêm nhiều ngày nữa. Đất rừng đã ngấm no nước, không còn ngấm tiếp được. Mưa đổ xuống bao nhiêu nước là bấy nhiêu chảy vuột đi ngay, thành muôn dòng nhỏ, dòng to xói trôi đất trôi đổ xuống lòng khe, lòng suối, lòng sông.
Đêm nửa khuya. Gió quất ràn rạt hết luồng này đến luồng khác. Trời vẫn mưa rơi nặng hạt. Vợ chồng Thình ngủ chập chờn trong tiếng mưa bất ổn. Chỉ có đứa con nhỏ ba tuổi của vợ chồng Thình là ngủ khá say giấc.
Không gian nửa đêm đen ngòm đen nghịt, chẳng có lấy một tí ti ánh sáng. Mặt đất đang yên bỗng ầm ầm rúng động, kèm theo là những tiếng rền vang rít gió. Nước dưới khe chảy sồng sộc, tồng tộc, cấp tập, gấp gáp.
Vợ chồng Thình bị tiếng động làm giật mình nên cùng choàng thức. Đứa con nhỏ khóc ré lên. Thình hốt hoảng nói với vợ: “Nguy to rồi! Lũ ống đấy! Không mau chạy thì chết!”.
Thình lập tức địu đứa con nhỏ lên lưng, và khoác vội mảnh ni lông che mưa lên người. Vợ Thình cũng vội vàng khoác mảnh ni lông. Chỉ kịp đến thế, rồi vợ chồng Thình lao nhanh ra khỏi nhà, theo lối mòn độc đạo chạy thục mạng lên đồi Pom Khem. Thình địu con chạy ở phía sau, soi đèn pin cho vợ chạy đằng trước. Chạy ngược gió. Mưa hắt nước vào mặt. Nhiều chỗ đường trơn. Ngã. Lồm cồm bò dậy. Lại tiếp tục thục mạng chạy.
Chạy tới chỗ an toàn vợ chồng Thình mới dám dừng lại. Hồng hộc thở. Rồi tìm một gốc cây ngồi trú tạm. Đêm ngầu đen đè nghẹt lên vợ chồng Thình cùng đứa con nhỏ. Nó cứ thế khóc ngặt nghẽo trên tay vợ chồng Thình, không làm sao dỗ nín được. Nó khóc vì quá sợ hãi.
Thình nói quả không sai. Đúng là xảy ra lũ ống. Tiếng gầm của lũ ống nghe đinh tai hơn nhiều lần tiếng sấm. Sức mạnh của lũ ống không gì ngăn cản được. Trước thảm họa lũ ống, con người chỉ còn biết hoảng loạn và run rẩy. Cả nhà Thình cứ thế ôm nhau ngồi thu lu dưới một gốc cây. Lạnh tím tái. Đợi sáng.
Lũ ống đột ngột ập đến trong đêm.
Lũ ống cũng qua đi ngay trong đêm.
Cuối cùng rồi trời cũng he hé sáng. Đã có thể lờ mờ nhìn thấy quang cảnh phía dưới chân đồi. Thình căng mắt ra để nhìn về bản. Tàn khốc, kinh hoàng quá. Thình không còn muốn tin vào đôi mắt của mình nữa. Trận lũ ống đã giận dữ cuốn trôi phăng mọi thứ. Chưa bao giờ xảy ra trận lũ ống cuồng bạo đến thế này. Khu vực bản Thình ở giờ đổ nát quá sức tưởng tượng. Nhiều ngôi nhà trong bản bị cuốn trôi. Những đám ruộng bậc thang phía trên cao bị xé toạc. Những khu ruộng dưới thấp thì bị đất bùn và sỏi đá vùi lấp kín. Cả một vùng hoang tàn. Mọi sớm, vào tầm này là chim rừng đã bắt đầu ríu rít hót rộn rủ nhau chao lượn. Nay vắng bặt không thấy một bóng chim.
Tai họa ập đến bất ngờ và nhanh quá. Nhanh như thể lật sấp, ngửa bàn tay. Sợ ở dưới vẫn còn chưa hết nguy hiểm, Thình dặn vợ con ở lại trên đồi, đợi Thình quay lại đón. Thình sẽ một mình đi xuống trước xem sao.
Thình nóng ruột nên cố đi nhanh để trở về xem nhà cửa.
Thình đã về đến chỗ nhà mình ở.
Thình bàng hoàng. Ngôi nhà nhỏ của vợ chồng Thình đã bị lũ cuốn trôi phăng, chỉ để lại những lầy bẩn. Mùi bùn tanh xộc lên như muốn nút kín lỗ mũi Thình. Nước mắt đàn ông chầm chậm ứa ra. Thình cố ngăn mà không được. Vậy là mất hết sạch tài sản rồi. Chẳng còn lại gì nữa. Lũ ống đã cướp đi tất cả. Nhà cửa và mọi thứ bị cuốn trôi hết. Ruộng thì bị lấp vùi. Những cây lúa vừa mới trổ đòng chĩa thẳng lên trời, chưa kịp thành bông hạt mẩy, nặng cong xuống để tạ ơn người gieo cấy cũng đã bị nát bấy tơi bời trôi theo bùn lũ. Người may mắn thoát chết nhưng rồi đây biết bấu víu vào gì để sinh sống…
Nước dưới lòng khe vẫn một màu đỏ quạch, chảy ngầu sủi bọt.
Bầu trời vẫn dầy đặc mây đen vần vũ. Sầm sập mưa. Ràn rạt gió.
Thình chịu lạnh, co ro đứng chôn chân dưới mưa tạt, gió quất, mắt ngây dại nhìn bùn đất đọng cùng ngổn ngang sỏi, đá. Lời kêu thán muốn thét ra khỏi miệng Thình nhưng lại bị tắc nghẹn trong cổ họng. Thình run rẩy sợ hãi trước tai họa thình lình xảy đến. Ngộp thở. Lo âu. Bất an. Có phải Then lớn ở trên Mường Trời đang trừng phạt tội lỗi chặt cây, phá rừng của người trần gian? Thình nhớ tới lời ông nội dạy: “Rừng là tấm áo xanh của núi. Đừng bao giờ để cho núi mất đi áo mặc. Chỉ khi nào cần làm nhà thì mới xin chặt cây gỗ to của rừng. Núi mà mất đi áo xanh là sẽ xảy ra tai họa lớn đấy”.
Ngày Thình còn nhỏ, những cánh rừng xanh đậm xanh thẫm ở kề gần ngay bản, đi bộ nhanh chân một lúc là tới. Trong rừng có rất nhiều loại gỗ tốt: Mạy nghẹn (gỗ nghiến); mạy bi pa (gỗ vàng tâm); mạy hỏ pháy (gỗ trai); mạy chà (gỗ sâng)… Nay thì những loại gỗ đó đã bị chặt, bị cưa không còn sót cây nào. Ngày qua ngày. Cây gỗ tốt bị chặt. Cây gỗ xấu cũng bị đốn chỉ còn trơ gốc. Chim không còn chỗ để đậu, để bay khoe các vũ điệu của loài lông vũ. Rừng đuội dần. Rừng lả dần. Rừng tóp dần. Rừng tiều tụy dần. Rừng chết dần. Cuối cùng rừng chỉ còn sót lại những cây nhỏ leo teo, những cỏ, những rêu, không đủ sức làm nên chiếc áo khoác xanh che cho núi. Tội tàn phá hủy hoại của con người đã khiến núi không còn áo mặc. Núi phải cởi trần chịu mưa cào xói. Lớp đất màu bị trôi đi lộ dần xương đá. Rồi đến lúc xương đá bị phong hóa, rữa dần ra, lở dần đi. Chịu không thấu, núi không giúp giữ lại nước nữa, núi cứ thế mặc để nước mưa tuột trôi trên cơ thể trần rồi sau đấy hợp lại biến thành lũ ống cuồng nộ, giận dữ cuốn phăng mọi thứ.
Mất rừng. Không còn rừng. Đừng đổ tại hoàn toàn do dân bản phá rừng vô tội vạ. Dân bản không bao giờ chặt phá trụi rừng. Dân bản yêu màu biếc xanh của rừng được nhuộm hồng vào mỗi ban mai. Dân bản sống cùng rừng, thở cùng rừng, hòa thuận cùng rừng. Dân bản tôn thờ rừng nên mới đặt ra luật tục rừng thiêng, rừng cấm. Vào dịp xuân hàng năm dân bản vẫn thường cùng nhau bày lễ cúng, coi linh hồn rừng thiêng như linh hồn Tổ tiên. Vậy nhưng dân bản không thể nào ngăn cản được người ở nơi khác kéo tới đốn chặt cây lấy gỗ quý, gỗ tốt. Sau đấy họ chở gỗ đem ra phố. Gỗ mang lại rất nhiều tiền cho họ. Rừng ngả nghiêng, rừng đổ gục xuống, rừng nghèo kiệt đi còn họ thì nhanh chóng giàu lên… Chính họ mới là kẻ vay mượn tài sản của rừng nhưng dân bản lại là người phải trả nợ thay.
Mưa đã bớt nặng hạt, song những luồng gió hoang thì vẫn đua nhau thông thốc thổi mạnh. Ù ù. Vù vù. Chiu chíu. Cỏ, cây dù muốn đứng yên thì cũng vẫn phải rạp mình nghiêng theo chiều gió.
Vào thời điểm này không có ai bên Thình. Một mình Thình đứng sững sờ tại chỗ, ánh mắt thất thần nhìn quang cảnh tan hoang sau lũ. Quần áo Thình lấm lem bùn đất. Khuôn mặt của Thình cũng lem luốc đầy bùn. Thình tiếp tục thất thần nhìn ra xung quanh. Kìa, Thình thấy có đôi chuột đang dò dẫm chậm chạp bò trên đổ nát. Chúng bò sát kề nhau, như muốn dựa vào nhau, dìu nhau mà lết đi. Bộ lông của cả hai con đều bết bẩn, ướt nhẹp, xác xơ. Chúng là hai con vật vừa thoát chết thần kỳ sau cơn lũ hay ở tận đâu bò tới đây kiếm ăn? Thình thẫn thờ nhìn chúng, đau nhói đến tận cùng, chỗ này giờ đây chỉ còn có loang lổ bùn đất, sỏi, đá thì mong kiếm ăn được gì. Chuột ơi, trước cơn cuồng nộ khủng khiếp của lũ thì con người và chuột đều chỉ là thứ sinh linh bé bỏng như nhau thôi…
Mưa vẫn trút như quất roi lên mặt đất.
Mặt trời vẫn bị lấp sau những tầng mây dày xám xịt.
Dưới lòng khe vẫn chảy cuộn xoáy nước đỏ.
Bẫy hiểm họa vẫn đang rình rập quanh đâu đây…
Trời mây âm u, ảm đạm quá. Gió thổi vò tóc Thình rối xù lên thành bờm. Hai thái dương của Thình giật đau giống như vừa bị trúng cú đấm mạnh. Nhức nhối âu lo. Ngày mai biết tính sao đây? Mắt Thình nhòe mờ. Then lớn Mường Trời ơi, sao lại nên nông nỗi này?
Mắt mờ nhòe nhưng tai Thình nghe âm thanh vẫn rất rõ. Có tiếng khóc nấc nghẹn tức tưởi, tiếng kêu gào thảm thiết gọi tên người thân vọng tới đập vào tai Thình. Chắc dân cùng bản với Thình đã có người xấu số phải bỏ mạng về làm ma Mường Trời. Ngẫm, phận người thật mong manh bé mọn. Quá xót xa. Mạng người là vô giá. Của cải mất đi còn làm lại được, chứ mạng người mất đi là mãi mãi. Bất kỳ ai thiệt mạng cũng để lại nỗi đau tột cùng.
Đau quặn thắt. Đau tức tưởi. Đau bóp chẹn trái tim nhỏ đang đập như loạn nhịp trong lồng ngực. Da thịt của Thình lạnh ngắt và tím tái trong mưa. Nước mưa bám lên mặt rồi chảy xuống môi Thình. Thình mấp máy liếm môi theo phản xạ. Ớ, chỉ là nước mưa thôi nhưng sao lại mang vị mặn? Thình rầu rầu chắp hai tay vào nhau, thầm cầu mong cho mưa mau tạnh, gió hiền hòa. Đã khổ lắm rồi, cầu xin Then lớn Mường Trời đừng bắt tội chịu cực khổ hơn nữa. Thình ước tất cả những điều đang diễn ra chỉ là ác mộng, nhắm chặt mắt lại rồi mở ra là thấy bình an.
Nhưng nghiệt thay, mọi thứ đang xảy ra đều là rất thực, nó bóp nghẹt trái tim Thình. Quê bản của Thình chưa bao giờ gặp phải tai họa lớn đến thế này. Thình bất lực đứng trước hỗn mang đất bùn, sỏi, đá; mắt tuyệt vọng hướng nhìn về phía núi. Không có khả năng chống lại, chẳng thể làm được gì trước cơn lũ ống kinh hoàng ập đến không báo trước. Thình chỉ còn biết dồn căng sức hét thật to: “Rừng ơi mau xanh lại, để giúp dân bản ngăn họa lũ”.
Thình cứ thế đứng hét thật nhiều lần, hét to tới mức như muốn vỡ tung lồng ngực. Nhưng tiếng hét của Thình đều bị át chìm đi trong tiếng gió, tiếng mưa. Tư thế đứng một chỗ của Thình gần như không thay đổi. Áo cũ mỏng manh chống lạnh. Nhìn Thình chưa bao giờ tệ hại như lúc này. Bóng dáng Thình nhỏ nhoi, liêu xiêu, giữa ngập ngụa đổ nát. Thình biết trận thảm họa lũ ống này rồi sẽ ám ảnh Thình suốt đời. Tiều tụy co ro sau cả đêm thức trắng, Thình thật sự mỏi mệt muốn được đi nằm ngủ. Nhưng tình cảnh lúc này không cho phép Thình ngủ. Thình hoang mang tự hỏi: Biết bao giờ mới có người cúi đầu tạ tội trước những cánh rừng đã mất? Biết bao giờ núi mới lại có được chiếc áo xanh để giúp ngăn tai họa lũ ống, lũ quét đe dọa? Biết bao giờ Thình mới lại được thấy tầng tầng, lớp lớp tán cây to rì rào sảng khoái? Biết bao giờ người dân quê bản của Thình mới lại được sống yên bình dưới ngát xanh bóng rừng như xưa?…
Những câu hỏi nặng trĩu bám theo Thình quay lên đồi đón vợ con đang đợi. Dù lũ ống đã cuốn trôi mất sạch mọi thứ thì cũng vẫn phải trở về, rồi gắng sức cùng nhau gây dựng lại./.
Hà Phong