Từ lâu, Tam Đường là cung đường mời gọi và có sức hấp dẫn đối với những ai muốn khám phá vẻ đẹp Tây Bắc. Nơi đây sở hữu vẻ đẹp vừa hùng vĩ, thơ mộng, vừa mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống…
Hành trình khám phá vùng đất Tam Đường được bắt đầu từ chinh phục cung đường 279 uốn lượn quanh những triền núi và đặc biệt là chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ và thơ mộng của đèo Ô Quy Hồ – con đèo thuộc địa phận hai vùng đất là thị trấn Sa Pa (tỉnh Lào Cai) và huyện Tam Đường (tỉnh Lai Châu). Từ đèo Ô Quy Hồ, du khách sẽ có cơ hội khám phá những bản làng của Tam Đường. Những tên bản, tên làng nghe qua đã gợi lên những vùng đất xa xôi mà tươi đẹp như: Bình Lư, Sơn Bình, Nà Tăm, Bản Bo, Khun Há, Sùng Phài, Nùng Nàng, Bản Giang, Bản Hon, Thèn Sin, Tả Lèng, Hồ Thầu, Giang Ma,… Mỗi địa danh lại sở hữu một vẻ đẹp riêng.
Dọc cung đường Tam Đường, bạn sẽ có cơ hội khám phá những ngọn núi cao sừng sững trên đèo Ô Quy Hồ bên cạnh dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ với những cánh rừng đại ngàn đầy bí hiểm. Những ngọn núi tựa như những chiếc bát úp xinh xắn tạo nên vẻ đẹp thơ mộng của vùng đất này. Khung cảnh tự nhiên là điều hấp dẫn trên cung đường đi đến các bản làng, các địa danh của Tam Đường. Ngoài những thửa ruộng bậc thang uốn lượn như những đường viền, những vạt hoa cải núi của đồng bào vùng cao thì những triền hoa dã quỳ rực vàng vào độ cuối thu, đầu đông; những cây hoa ban bung nở tuyệt đẹp đã khiến cho bức tranh nơi sơn thẳm vừa đẹp, quyến rũ và ngát hương thơm. Thú nhất vào mùa này là được rong ruổi trên những đoạn đường bạt ngàn hoa dã quỳ với gam màu vàng rực dưới nắng chiều. Có khi cả ngọn núi bừng lên sắc vàng của dã quỳ, loài hoa dại đua nở sau mỗi độ thu sang.
Đến Tam Đường, khám phá vẻ đẹp bình yên và đậm sắc màu Tây Bắc của những bản làng là chuyến đi lý tưởng. Những bản như: Nà Khương, Bản Hon, Nà Luồng như miền cổ tích đưa con người lạc vào xứ sở bình yên đến thi vị. Những bản nhà sàn tựa lưng vào núi, bên ven suối là nơi sinh sống của đồng bào vùng cao Tam Đường từ bao đời nay. Tại đây, đồng bào đã phát triển mô hình du lịch cộng đồng để đón du khách mọi miền. Vào bất cứ mùa nào, du khách đều có những cách khám phá các bản làng để có những trải nghiệm thú vị. Buổi tối, du khách có thể nghỉ ngơi ngay tại nhà sàn, nghe đồng bào hát dân ca, múa xòe và thưởng thức những món ăn bản địa đậm đà dư vị như rau rừng, cá suối nướng, vịt lam, lợn bản, xôi ngũ sắc.
Tại bản Nà Khương, bên con suối chảy giữa cánh đồng, mang nước về những thửa ruộng là một dàn cọn nước cao sừng sững được đồng bào nơi đây dựng lên để vừa lấy nước về ruộng, vừa phát triển du lịch cộng đồng. Hình ảnh những cọn nước ở bản Nà Khương đã gợi lên khung cảnh đậm chất Tây Bắc, tạo nên bản sắc cho bản làng. Tại chân những cọn nước, du khách vừa đắm mình vào làn nước trong vắt chảy ra từ núi rừng, vừa chiêm ngưỡng những cọn nước khổng lồ và chụp lại những bức ảnh cho những chuyến trải nghiệm lý tưởng.
Tam Đường còn sở hữu vẻ đẹp thiên tạo từ những công trình tự nhiên ẩn sâu trong núi rừng như động Tiên Sơn hay còn gọi là hang Đá Trắng với 49 cung chạy dài trong lòng núi, với vô số nhũ đá hình thù kỳ thú. Bước chân vào động Tiên Sơn, con người như lạc vào chốn thiên đường giữa một vùng núi non đại ngàn, cảm nhận được những thanh âm trong trẻo, những mạch nguồn đang chảy ra từ trong lòng núi. Nếu muốn nghe câu chuyện tình yêu đầy thi vị, bạn nên đến dạo chơi và khám phá thác Tác Tình. Dòng thác trắng xóa đổ từ trên ngọn núi cao với tiếng nước thác như cất lên lời kể về mối tình của nàng Lở Lan xinh đẹp với với chàng trai người Dao.
Khám phá Tam Đường, du khách còn được trải nghiệm những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Dao, Lự, Mông… nơi đây. Đó là những nét văn hóa mang đậm nét cổ truyền như: ẩm thực, nghề dệt thổ cẩm, phong tục làm nhà sàn, tang ma, cưới hỏi, văn hóa dân gian như múa xòe, hát dân ca… Mỗi dân tộc lại có một nét riêng độc đáo về văn hóa.
Tam Đường là điểm đến, điểm dừng chân lý tưởng đối với du khách, nơi đây tựa như “viên ngọc” lung linh, đa sắc màu của vùng đất Lai Châu nói riêng và Tây Bắc nói chung. Cung đường này tuy có hiểm trở, gập ghềnh nhưng chắc chắn sẽ hứa hẹn bao điều thi vị đón đợi du khách.
Nguyễn Thế Lượng