Lý Chin Phú là Trưởng bản, Bí thư Chi bộ của bản Mán Tiển, xã Bản Lang, huyện biên giới Phong Thổ, tỉnh Lai Châu. Năm nay chưa đến 40 tuổi, nhưng Phú đã có thâm niên hơn 10 năm làm Bí thư Chi bộ, rồi Bí thư Chi bộ kiêm trưởng bản. Anh được đánh giá là người tâm huyết và có nhiều đóng góp vào sự thay đổi nhận thức trong đời sống văn hóa tâm linh và tinh thần của người Dao đỏ ở bản Mán Tiển.
Bản Mán Tiển, xã Bản Lang – nơi sinh sống của 96 nóc nhà bà con người Dao đỏ giáp ngay đường quốc lộ. Con đường bê tông như sợi chỉ ngoằn ngoèo vắt ngang sườn núi. Bí thư Đảng bộ xã Bản Lang Nguyễn Huy Du miệng nói, tay chỉ lên cao “người mà chúng ta tìm tít trên kia kìa”, áp xe vào vệ đường và chúng tôi chuẩn bị bắt đầu cho cuộc ngược núi.
Một chàng trai trẻ dáng vẻ nhanh nhẹn hoạt bát đón chúng tôi bằng nụ cười hiền hậu trong trang phục truyền thống. Lý Chin Phú làm chúng tôi thêm ấn tượng khi nghe bà con nơi đây kể: “Trẻ đấy, nhưng Lý Chin Phú làm Bí thư Chi bộ tới nhiệm kỳ thứ 2 rồi. Tuy ít tuổi mà năng động, miệng nó nói ai cũng nghe, cũng ưng cái bụng…”.
Trong câu chuyện của Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Huy Du, hiện nay cuộc sống bà con ở bản Mán Tiển đã có rất nhiều thay đổi, họ đã hòa mình vào sự phát triển chung của xã hội, đời sống vật chất tinh thần đều nâng cao, trình độ nhận thức, dân trí của bà con thay đổi từng ngày. Lý Chin Phú chính là người chèo lái đưa đến những đổi thay đó của bà con Mán Tiển.
Dáng người nhỏ gầy, nước da sạm màu nắng gió, Lý Chin Phú trông cũng giống như những người dân của bản Mán Tiển mà chúng tôi đã gặp. Nếu không có bí thư xã đi cùng giới thiệu, có lẽ tôi chẳng bao giờ nghĩ đây là người đang “cầm trịch” cả một bản của người Dao đỏ với gần 100 hộ dân. Điểm đặc biệt là ở bản đó còn có rất nhiều già làng, trưởng bối lớn tuổi có uy tín với cộng đồng. Quan trọng hơn nữa người Dao đỏ ở Phong Thổ vốn là một tộc người giàu bản sắc văn hóa; nhiều tín ngưỡng thờ cúng và cũng là miền đất còn nặng nề với các tập tục xưa.
Trong ngôi nhà trình tường đậm chất kiến trúc đồng bào Dao đỏ, Lý Chin Phú kể cho chúng tôi về quá trình anh trở thành đảng viên trẻ, rồi Bí thư Chi bộ khi mới chưa đầy 30 tuổi. Sau đó, anh cùng bà con chèo lái con thuyền đổi mới, xây dựng bản làng văn hóa, phát triển đội ngũ đảng viên cơ sở ngày càng vững mạnh, tạo nhiều sinh kế, xắn tay cùng bà con giải bài toán giảm nghèo bao lâu nay.
Anh Lý Chin Phú – Trưởng bản Mán Tiển, Bí thư Chi bộ (người thứ 4 từ trái sang phải) tuyên truyền các chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước đến bà con.
Tốt nghiệp lớp 9, do gia đình đông anh em, cuộc sống khó khăn cần có người phụ giúp gia đình nên Lý Chin Phú phải ở nhà phụ giúp cha mẹ. Là người nhanh nhẹn, nhiệt tình, anh được giới thiệu tham gia công tác đoàn thể của bản. Quá trình sinh hoạt đoàn thể, nhận thấy anh Phú có năng lực có thể gây dựng thành nguồn cán bộ trẻ cho bản nên chính quyền địa phương đã sắp xếp cho anh Phú làm công an viên khi anh mới bước qua tuổi 20. Đó cũng là thời gian anh Phú được Chi bộ tin tưởng giới thiệu và được Đảng ủy xã kết nạp vào Đảng.
Là Bí thư kiêm Trưởng bản, nơi có 100% là đồng bào Dao đỏ sinh sống. Chi bộ Mán Tiển có 7 đảng viên. Để xây dựng khối đại đoàn kết trong thôn, với trách nhiệm là “đầu tàu”, Lý Chin Phú cùng với các đảng viên chủ động tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên, nhân dân chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và tham gia các phong trào của địa phương. Những ngày mà không đi nương, Bí thư Phú lại đến từng nhà hàng xóm để gặp gỡ, tìm hiểu đời sống, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của bà con; từ đó cùng chi bộ có định hướng triển khai xây dựng nghị quyết, định hướng tuyên truyền, vận động nhân dân, vạch ra đường lối phương hướng phát triển cho phù hợp với thực tế của bản. Nhờ đó mà đời sống của bà con bản Mán Tiển có nhiều chuyển biến, tỷ lệ hộ nghèo ở bản mỗi năm giảm bình quân gần 5%.
Cũng như bao thanh niên người Dao, mới sinh ra cậu bé Lý Chin Phú đã thấm tiếng chuông, hồi trống suốt đêm ngày của thầy mo trong lễ Cấp sắc, lễ đặt tên… Anh hiểu sắc màu văn hóa bản địa mình thật đẹp, nhưng cũng nhiều tục lệ rườm rà. Không chỉ thế, bà con người Dao còn nặng nề với những phong tục, tập quán cổ hủ, lạc hậu của ma chay, cưới xin, khiến nhiều gia đình cả đời quẩn quanh với nợ. Quyết tâm làm thay đổi suy nghĩ của người dân bằng chính bản thân mình, Lý Chin Phú đã thực hiện nếp sống văn minh trong chính đám cưới của mình. Cho đến nay bà con Mán Tiển vẫn không quên đám cưới của chú rể Lý Chin Phú và cô gái Phàn Tả Mẩy đẹp như bông hoa rừng dù đơn giản, tiết kiệm, nhưng vẫn đủ nghi lễ truyền thống. Dù chú rể chưa qua cấp sắc (chưa được công nhận là người trưởng thành) nhưng thực tế chứng minh cuộc sống của Lý Chin Phú và vợ vẫn tốt đẹp, hạnh phúc. Bằng lý lẽ và dẫn chứng cụ thể của bản thân, với phương châm “mưa dầm thấm lâu”, Lý Chin Phú đã làm thay đổi cách nghĩ của người già trong bản, từ người già lại tác động đến nhận thức của lớp trẻ. Cứ thế qua thời gian, giờ đây, đời sống văn hóa, tâm linh của đồng bào Dao ở Mán Tiển có nhiều đổi thay. Đám ma chỉ diễn ra một ngày một đêm; đám cưới cũng được tổ chức gọn nhẹ và việc thách cưới cũng chỉ tượng trưng nhằm duy trì truyền thống. Việc làm lễ “Tủ Cải” – chứng nhận trưởng thành của nam giới cũng không bắt buộc phải làm ngay khi mới lớn mà tùy theo điều kiện khi nào có điều kiện thì tổ chức…
Với già bản Phàn Vần Sàng, dù đã ở tuổi thất thập cổ lai hy, nhưng mỗi khi gặp Lý Chin Phú ông vẫn không quên dặn dò, khích lệ người cán bộ trẻ bản Dao, ánh mắt không giấu vẻ tự hào vì: “Nó là con cháu mình đấy, nó làm cho bản, cho dân mình tốt mà”… Tồi cụ Sàng khoe: “Nó kết nối với Đoàn thanh niên công an tỉnh làm cho bản hệ thống cột đèn thắp sáng từ năng lượng mặt trời. Buổi tối bản người Dao mình không lo mất điện nữa. Công của nó lớn lắm!”…
Không chỉ vậy, được biết, một nhà văn hóa bản diện tích sử dụng 96m2 với tổng kinh phí 250 triệu đồng cũng vừa hoàn thiện. Trong đó, vai trò của Lý Chin Phú rất lớn trong việc tuyên truyền để bà con hiến đất, tham gia góp công sức cùng làm với Nhà nước.
Với những thành tích trong xây dựng chi bộ, trong công tác phát triển bản làng, Lý Chin Phú vinh dự được các cấp tặng nhiều giấy khen, bằng khen. Và mới đây Lý Chin Phú vinh dự được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu tặng Bằng Khen về thực hiện Chỉ thị 05 CT/TW, ngày 15/5/2006 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 – 2020.
ANH TUẤN