Một sớm mai bừng thức thấy thịt da tê lạnh, chiếc chăn đơn mỏng mảnh chẳng đủ che thân hình đã chỏng chảnh, lỏng lơi. Ta dụi dụi mắt nhìn trời xa mờ ảo, không thấy mây, không thấy nắng bừng lên. Lắng tai nghe lá rụng khẽ bên thềm, chắc chiếc lá cuối cùng thu níu giữ? Ừ, thế đã trọn đêm say ngủ, được nhành thu cuối ấp ôm rồi. Đêm qua là đêm cuối cùng thôi, để sáng nay đã lập đông rồi đấy!
Sờ lên má, buồn không còn căng mẩy. Vuốt chân tay, tiếc đã lẩy bẩy run. Núi đôi xưa từng ngạo nghễ căng tròn, nay đã xẹp hơi như quả bóng. Ba mùa trôi nhanh như giấc mộng, để sớm nay tuổi ta cũng lập đông.
Cuộc cờ người sắc sắc không không, rồi cũng chìm mênh mông xa vắng. Muốn níu ánh mắt nhìn có nắng, níu trái tim căng nhựa nóng yêu đương. Từ ngày ngộ đời là cõi vô thường, thêm trân quý mỗi sát na ta sống. Nuối tiếc lắm tiếng chuông chiều đồng vọng, tiếng chuông yêu đã tắt tự bao giờ. Đời trôi nhanh như một giấc mơ, đời không chỉ toàn thơ và nhạc. Khao khát mãi vẫn chỉ là khao khát. Khát rã rời, khát bợt cả mắt môi. Hãy buông người sân si hết đi thôi. Tâm hãy tĩnh và thân hãy động. Ngắm bầu trời cao rộng vô biên, để thấy quanh ta – còn nhiều lắm người hiền, không nhìn, không nghe những mưu mô dối trá…
Lập đông rồi, chân không còn vội vã mà tự tin thong thả bước khoan thai. Lập đông rồi, ai còn nhớ tới ai, thuở hoa niên tóc thề xõa ngang vai, đôi khi buông tiếng thở dài khe khẻ? Nhớ thời lập xuân tràn căng sức trẻ, thời lập hè rạo rực lửa thương yêu, thời lập thu nắng đẹp lúc xế chiều, cố vớt vát cảm xúc yêu sót lại. Vẫn biết chẳng có gì mãi mãi, qua thu rồi, tuổi ta cũng lập đông. Tóc thôi đen và má chẳng còn hồng, chỉ ánh nhìn vẫn sáng trong, ngời ngợi. Tri âm giờ đã xa vời vợi, anh linh còn sáng chói thiên thu. Như tấm gương trong thời gian chẳng xóa mờ, người hiện hữu bên ta trong từng hơi thở nhẹ.
Lập đông rồi, càng thêm yêu nhớ mẹ – người đã băng qua gần thế kỷ mùa đông. Người nhén nhom muôn vạn bếp than hồng, chắt chiu ngọt ngon cho chúng con hưởng thụ. Người đã từng suốt bốn mùa thiếu ngủ, chỉ lo con không đầy đủ bằng người. Người ngọt ngào hát ru khúc à ơi, hết đời con lại đến đời các cháu. Người là ngôi nhà bình yên cho chúng con nương náu, mỗi khi cơn giông bão ập về. Người trăn trở bao đêm dài lê thê, thương cha đã đi về cõi sớm.
Lập đông rồi càng thương cha vô hạn – người đã theo cách mạng tuổi hoa niên – Người tài hoa, dịu hiền và nhân hậu. Người chẳng có của cải gì để lại cho con cháu, ngoài cuộc đời phấn đấu hết mình. Người vệ quốc quân xưa tình nguyện hy sinh cuộc sống giàu sang yên bình trong nhung lụa. Người xa rồi, tiếng thơm còn muôn thuở, cho cháu con ngẩng cao mặt với đời. Cho chúng con sống xứng đáng chữ Người, cho cháu con nụ cười thân thiện. Còn sống còn tận tâm tận hiến, không ngả nghiêng, bất biến trước dòng đời.
Lập đông rồi, nhớ lắm, thầy, cô ơi! Buổi đầu tiên con thập thò đến lớp. Người nhẹ nhàng cầm tay con tập viết ,những dòng chữ đầu tiên yêu tha thiết gia đình. Thầy, cô nào con cũng thấy đẹp xinhc với nụ cười lung linh tỏa nắng. Trọn cuộc đời bên bảng đen phấn trắng, vì chúng con, người lẳng lặng miệt mài. Rồi thời gian, mái tóc cứ dần phai. Bao thế hệ học trò còn nhớ hoài thầy cũ. Con cám ơn thầy, cô ngàn lần chưa đủ. Bởi mẹ cha cho con dáng vóc hình hài, cho con áo, cơm lành lặn mỗi sớm mai. Cùng thầy, cô cho tương lai tươi sáng. Tri thức, tình yêu, đời thường và lãng mạn. Mỗi bộ môn mở hé một chân trời, cho con tự tin bước vào đời vững chãi. Biết phân biệt đúng sai, trọng chữ tình, lẽ phải. Điều đó khắc trong tim con mãi không mờ…
Lập đông rồi, tạm xa nhé tuổi thơ, đời lại thỏa ước mơ từ tấm bé. Được làm thầy, được bé thơ bập bẹ: – Em chào cô! Hạnh phúc tuổi đôi mươi! em nhớ thầy, cô mãi chẳng nguôi. Những thầy, cô trong mái trường sư phạm.
Thuở ấu thơ đã mộng mơ lãng mạn, yêu văn chương thêm nhiều bạn gần xa. Những người thầy luôn ở bên ta – thầy trong sách và thầy trong cuộc sống. Cho ta thêm tin yêu hy vọng, cho ta luôn đứng thẳng làm người.
Lập đông rồi, nhớ lắm anh em ơi. Anh và em cùng chung huyết thống. Dẫu ở xa tấm lòng luôn đồng vọng, san sẻ nhau trong cuộc sống buồn vui. Nửa thế kỷ qua chúng ta mất cha rồi. May còn mẹ trên đời ta nương tựa. Dẫu trưởng thành mỗi người một cửa, vẫn hướng về nhau, về nơi có mẹ hiền. Mẹ giờ đây tóc bạc trắng như tiên – mỗi sợi tóc cũng dịu mềm thanh thản. Dẫu biết cuộc đời người hữu hạn, vẫn khát mong mẹ mãi ở bên ta. Anh em cùng núm ruột mẹ cha vẫn nhắc nhở nhau giữ nếp nhà gia giáo. Bảo ban nhau dạy con hiền, cháu thảo sống có tâm có ích với đời.
Lập đông rồi, nhớ lắm các bạn ơi – những người bạn của ta từ thời còn thơ bé, những người bạn của ta từ thời còn rất trẻ cùng tung tăng cắp sách tới trường. Cùng ta san sẻ những yêu thương khi đất nước còn nỗi đau chia cắt. Nhớ bạn bè cùng học trường sư phạm, cùng ngỡ ngàng bước qua tuổi hoa niên. Cùng
thổn thức những rung cảm đầu tiên, khi ngồi bên người bạn hiền khác giới, Cùng quyết tâm học hành tiến tới một ngày mai lên bục giảng làm thầy. Ra trường rồi, biết nói sao đây, khi chúng ta lại mỗi người một ngả? Nhớ đồng nghiệp giờ đã xa ta quá, có người đi về cõi xa vời, kỷ niệm bên ta mãi chẳng nguôi, nhớ tiếng nói, tiếng cười trong trẻo. Cùng chia nhau bắp ngô nướng trên ngàn, dẫu khó khăn thiếu thốn chẳng thở than, bởi chúng ta cùng yêu nghề mến trẻ.
Chặng đường từ thị thành ra tỉnh lẻ, ta lại có thêm bao người bạn vong niên, những bạn hiền từ trăm miền đất nước. Người trải đời cho ta thêm tri thức, cho bao kinh nghiệm sống ở đời. Người trẻ tuổi cho ta những niềm vui, nét phơi phới của một thời son trẻ. Cho cách sống hợp thời, mạnh mẽ. Ta bổ sung ta hai lối sống trẻ – già. Tâm hồn ta luôn ngào ngạt hương hoa, ta khiêm nhường tỏa hương lặng lẽ.
Nhớ học trò của ta thời thơ bé, mắt tròn xoe, ngơ ngác tựa mắt nai. Giờ các em đã bước trên đường dài, chắc cũng như ta vẫn nhớ thầy, nhớ bạn. Thời gian của mỗi người hữu hạn mà tình người, tình bạn mãi chẳng phai.
Lập đông rồi, ta lại nghĩ đến ai? Nghĩ đến những người đã hy sinh quên mình cho Tổ quốc, cho non sông đất nước nở hoa. Nhớ những người lao động quanh ta, ngành nghề nào cũng vinh quang đáng quý! Trọng lắm những con người tận tụy bảo vệ dựng xây đất nước đẹp ngàn đời. Nắng vàng tươi trải rộng khắp muôn nơi, xua tan những bóng mây lạnh giá.
Lập đông rồi, ta nghĩ miên man quá! Rồi quay về với người ở bên ta, người không phải bà con, không cùng mẹ cùng cha, người dưng thôi đã trở thành máu thịt. Gần nửa thế kỷ bên nhau lúc thương yêu da diết, lúc giận hờn chẳng biết để vào đâu, lúc khắc khẩu chẳng muốn nhìn mặt nhau, nhưng lại tận tâm mỗi khi ta đau ốm. Người không hề ga lăng nhưng luôn giúp ta những khi ta bận rộn. Người lấp đầy trong ta những thiếu thốn tinh thần. Được làm mẹ, ta muôn phần hạnh phúc, biết đời mình kéo dài mãi muôn sau.
Lập đông rồi, ta cũng chẳng buồn đâu, bởi các con đời căng đầy nhựa sống. Cháu con – niềm tin yêu hy vọng, cho ta thêm vui sống mỗi ngày. Thác rồi, ta cũng chẳng trắng tay, dẫu hoa tàn lại có thêm hoa nở. Lập đông rồi, ta lắng nghe hơi thở, của đất trời lại rạo rực đón xuân…
BÙI THỊ SƠN