Người Thái ở Mường Mít (Than Uyên) quan niệm có những điều báo hiệu không tốt lành cho con người. Từ xa xưa, tổ tiên người Thái nơi đây đã đúc kết thành những câu tục ngữ gọi là pứng khu báu đi (những điều không tốt) hoặc gọi tắt là kên khẻ (điềm gở). Một số điềm gở được đúc kết như sau:
Non kứn phăn khắp
Non đắp phăn hua – Báu đi
Ngủ đêm mê hát
Ngủ say mê cười – Không tốt.
Pay hay hên ngú sa
Pay na hên ngú tắm tán, kán pỏng
Khảu bản hên chú chí, non đin – Báu đi
Đi nương gặp con rắn “sa” (?)
Ra đồng gặp rắn cạp nong
Vào bản gặp con bọ hung, giòi đất – Không tốt.
Phắc pạ tốc sia eo
Kán kheo hắc tếnh vá – Báu đi
Vỏ dao tuột khỏi eo
Đòn gánh gãy trên vai – Không tốt.
Chí kúng tốc phươn ngái
Chí nái tốc phươn khảu – Báu đi
Dế mèn rơi mâm cơm
Dế dũi rơi mâm ăn – Không tốt.
Nộc kau chắp pha tu
Nu hươn hụ kin káy – Báu đi
Chim cú đậu cánh cửa
Chuột nhà ăn gà con – Không tốt.
Xửa dú sảo nu hón
Mon dú hua nu kắt – Báu đi
Áo trên sào chuột gặm
Gối trên đầu chuột cắn – Không tốt.
Hu thát kổn má ha
Ma thắt kổn má sư – Báu đi
Lợn lê đít, chó lê mông
Về với mình – Không tốt.
Ngày nay, ở cộng đồng người Thái ở xã Mường Mít, những ứng xử khi gặp điều không tốt vẫn được người già thuật lại cho con cháu trong những câu chuyện vui bên mâm rượu hay bên bếp lửa nhà sàn như một phương thức lưu truyền bản sắc tộc người.
BÙI QUỐC KHÁNH
>>> Xem thêm: Tạp chí văn nghệ Lai Châu