Hiện nay cuộc chiến đấu chống tội phạm ma túy ngày càng cam go, quyết liệt hơn bao giờ. Bởi loại tội phạm này vô cùng tinh vi, xảo quyết và manh động, chúng sẵn sàng chống trả quyết liệt khi bị bắt. Lai Châu nằm ờ phía Tây Bắc của Tổ quốc, với hơn 260 km đường biên giới, địa hình hiểm trở, đi lại khó khăn. Về vị trí địa lý khoảng cách đến khu vực “Tam giác vàng” không xa, nên từ lâu Lai Châu trở thành điểm “nóng” về tiêu thụ, trung chuyển các chất ma túy.
Đơn vị Quyết thắng
Trong báo cáo thành tích 20 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành. Đợn vị đã được Hội đồng thi đua khen thưởng các cấp tặng nhiều danh hiệu như: Liên tục đạt danh hiệu đơn vị Quyết thắng từ năm 1997 đến 2016, (trong đó 4 năm được Bộ Công an tặng cờ thi đua xuất sắc); Tỉnh ủy Lai Châu tặng 2 cờ cho chi bộ đạt danh hiệu chi bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu. 5 Huân chương chiến công về thành tích đột xuất trong công tác đấu tranh phòng chống ma túy; 2 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, 120 lượt tập thể được Bộ Công an, Bộ Lao động – TBXH, UBQG phòng chống tội phạm về ma túy; Tổng cục cảnh sát tặng bằng khen về thành tích đột xuất trong đấu tranh phòng chống ma túy… Đơn vị đó là Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm (CSĐTTP) về ma túy Công an tỉnh Lai Châu (PC47).
Lực lượng chức năng kiểm tra tang vật vụ bắt 30,2kg ma túy tổng hợp
Đã nhiều lần “lỡ hẹn” với Đại tá Vũ Xuân Việt – Trưởng phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lai Châu, vì anh luôn có những chuyến công tác đột xuất. Vào một ngày cuối năm, chúng tôi mới có dịp trò chuyện với anh. Bên tách trà đượm hương núi rừng Tây Bắc, tạm gác những công việc bề bộn của tháng “củ mật”. Anh kể cho chúng tôi nghe về chuyện đánh án, về những “mốc son” của đơn vị mình.
Do tính chất của cuộc đấu tranh chống tội phạm về ma túy vô cùng khó khăn, nguy hiểm và quyết liệt, đòi hỏi mỗi cán bộ chiến sĩ trong ngành phải trung thành, có ý chí tấn công, không khoan nhượng với ma túy, không sợ gian khổ hy sinh, nên Bộ trưởng Bộ Công an đã chỉ đạo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy xây dựng 4 lời thề danh dự của riêng lực lượng CSĐTTP về ma túy. Và ngày 15/7/1997, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã làm lễ tuyên thệ trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân, thề chiến đấu không khoan nhượng với tội phạm này. Đây là lực lượng nghiệp vụ đầu tiên trong ngành được Bộ Công an trực tiếp chỉ đạo tổ chức tuyên thệ khi triển khai tổ chức đi vào hoạt động. Căn cứ vào tình hình thực tế của địa bàn tỉnh Lai Châu, ngày 31/12/1997 Ban Giám đốc Công an ra quyết định thành lập Phòng CSĐTTP về ma túy gồm 13 đồng chí.
Tháng 1, năm 2004, Lai Châu chia tách 2 tỉnh (Lai Châu và Điện Biên). Trước đây phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy gọi là phòng PC17. Thực hiện pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự, năm 2004 lực lượng CSPCTP về ma túy đảm nhận chức năng điều tra tố tụng và đổi tên thành CSĐTTP về ma túy gọi là phòng PC47. Ngày đầu thành lập phòng PC47 có 7 đồng chí; từ đó đến nay lực lượng CSĐTTP về MT đã không ngừng hoàn thiện tổ chức, từng bước trưởng thành. Phát huy truyền thống đã đạt được, từ năm 2004 đến nay, với tinh thần vượt mọi khó khăn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Bằng sự mưu trí dung cảm các trinh sát phòng PC47 đã phát hiện điều tra, phá 3637 vụ, bắt 5033 đối tượng (trong đó phá 412 chuyên án). Vật chứng thu 93,8 kg hêrôin, 134,2 kg thuốc phiện, trên 51.000 viên ma túy tổng hợp, thu giữ 7 chiếc ô tô, 2 súng quân dụng, trên 4 tỷ đồng và nhiều vật chứng khác có liên quan đến các vụ án.
Chuyện phá án
Cho đến bây giờ, Đại tá Vũ Xuân Việt – Trưởng phòng PC47 và đồng đội vẫn không quên được những phút đấu trí căng thẳng trong trận đánh ma túy lớn nhất từ trước đến giờ trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Qua công tác nghiệp vụ, lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Lai Châu nắm bắt nguồn tin có một nhóm người dân tộc Mông thuộc huyện Điện Biên Đông thường xuyên xuất hiện trên các tuyến xe khách Điện Biên – Lao Cai. Ban lãnh đạo Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo về việc phối hợp giữa phòng CSĐTTP về MT và phòng CSGT sử dụng các biện pháp nghiệp vụ điều tra, xác minh làm rõ nghi vấn trên.
Sau một tuần thực hiện nhiệm vụ trinh sát, các trinh sát đã xác định tại khu vực xã Pú Nhi, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên có một nhóm đối tượng là người dân tộc Mông đang câu kết với một số đối tượng quốc tịch Lào hình thành đường dây mua bán, vận chuyển trái phép ma túy. Tuy nhiện, các đối tượng này là người thân trong dòng tộc, nên việc tiếp xúc với người lạ, khai thác thông tin gặp rất nhiều khó khăn. Ngày 25/6/2017, Ban Giám đốc Công an tỉnh đã quyết định xác lập chuyên án trinh sát mang bí số 107T, do đồng chí Giám đốc Công an tỉnh làm Trưởng ban chuyên án trực tiếp chỉ đạo. Mặc dù trong thời kiện khắc nghiệt, mưa lũ kéo dài, đường xá đi lại ách tắc thường xuyên, nhưng các trịnh sát vẫn kiên trì bám trụ, nắm bắt địa bàn. Sau gần 15 ngày điều tra theo dõi, đến 9/7/2017, lực lượng trinh sát thu thập được nguồn tin đối tượng nghi vấn vừa gom một lượng “hàng” lớn đưa sang Lao Cai tiêu thụ. Từ những thông tin do trinh sát báo về Ban chuyên án đã họp và lên kế hoạch phá án. Phòng PC47 kết hợp với lực lượng CSGT tỉnh huy động tối đa để nắm bắt sự di biến của các đối tượng. Trưa 10/7, trinh sát báo cáo “hàng” đã được các đối tượng chuyển lên xe khách đi Lao Cai, nhưng đối tượng không có mặt trên xe mà chỉ có số điện thoại của người nhận trên bao hàng.
Ngay lúc đó, các trinh sát phát hiện thấy có cuộc điện thoại gọi cho một hành khách trên xe, với nội dung hỏi thăm đường, vị hành khách đó là Giàng Dúa Nếnh, sinh năm 1966, trú tại xã Pú Nhi, huyện Điện Biên Đông. Bằng kinh nghiệm và óc phán đoán trong nghề, các trinh sát kiểm tra điện thoại của người khách lạ và phát hiện số điện thoại gọi đến chính là số điện thoại trên gói hàng. Bằng phương pháp nghiệp vụ, khai thác nhanh, các trinh sát phân tích Giàng Dúa Nếnh không liên quan đến gói hàng kia mà Nếnh chỉ là khách hàng từ Điện Biên sang Lao Cai thăm người thân. Nhưng làm thế nào để chứng minh Nếnh vô tội, lại không hề đơn giản. Nhận thấy đối tượng rất gian manh, bằng hình thức gửi hàng qua xe khách và lợi dụng người quen đi trên xe làm định vị phương hướng để chúng kiểm soát thông tin. Trước tình huống trên, Ban chuyên án đã đi đến thống nhất và quyết định lựa chọn điểm phá án là KM 81 + 200, Quốc lộ 4D, thuộc địa phận bản Chu Va 12, xã Sơn Bình, huyện Tam Đường. Các trinh sát tiến hành khám xét đã thu giữ bên trong chứa 30kg ma túy tổng hợp. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Giám đốc công an tỉnh, các trinh sát hóa trang thành các hành khách trên xe và đưa Giàng A Dúa Nếnh cùng vào cuộc. Đến khoảng 23h cùng ngày, khi xe khách đến lối vào đường cao tốc, thì bất ngờ xuất hiện 2 đối tượng là người Mông ra đón xe để nhận số hàng trên. Xác định hai đối tượng chính của chuyên án, ngay lập tức tổ công tác đã áp sát, khống chế. Hai đối tượng là: Sùng A Thai, sinh năm 1966, quốc tịch Lào, trú tại bản Huay Xai Tai, huyện Huay Xai Tai, tỉnh Bo Kẹo, Lào và Hờ A Chua, sinh năm 1989, trú tại bản Phủ Lồng, xã Pú Nhi, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên.
Thành công chuyên án 107T không những nhổ được mắt xích buôn bán vận chuyển ma túy xuyên quốc gia, mà qua chuyên án cho các anh thêm những kinh nghiệm trong đánh án, đồng thời còn chứng minh cho Giàng A Dúa Nếnh vô tôi. Sau mỗi chuyên án là niềm vui, song các anh cũng nhiều trăn trở lo lắng. Bởi cuộc chiến phòng chống tội phạm ma túy ngày càng lộ rõ hơn bản chất của sự lưu manh, xảo quyệt tinh vi: “Ngoài tài trí nghiệp vụ phá án, người làm án cần phân tích nhận định đối tượng thật công tâm khách quan. Chỉ cần sơ sẩy một ly có thể dẫn đến quy án oan sai cho người vô tội”, anh Việt chia sẻ.
Phá án ngày giáp tết
Với Thượng tá Lê Quốc Khánh – Phó trưởng phòng PC47, đấu tranh chống tội phạm ma túy không chỉ đối mặt với hiểm nguy và rủi ro, đôi khi giữa sự sống và cái chết chỉ trong gang tấc. Ngoài sự mưu trí dũng cảm, một yếu tố rất quan trọng góp phần thành công trong đánh ánh công án ma túy là phải có tiền, không những thế cần phải có thật nhiều tiền. Nghe chuyện “thật nhiều tiền”, thực sự nhiều người chưa tỏ, thậm chí còn nghi ngại, không biết nhiều tiền để làm gì? Thượng tá Khánh cười, anh thận trọng lật dở từng trang nhật ký đánh án, rồi kể cho chúng tôi nghe về một chuyên án ma túy mà anh trực tiếp tham gia phá. Đó là vào một ngày cuối năm 29 tết năm 2014, anh cùng đồng triệt phán một vụ án mua bán ma túy lớn. Thời điểm giao hàng đúng vào ngày hai mươi chín tết, số hàng phía đối tượng báo có giá là 2 tỷ đồng. Để tiếp cận giao dịch với đối tượng cần có ngay số tiền lớn đó. Ngặt nỗi trong bối cảnh giáp tết ai cũng về xuôi, xoay đâu ra 2 tỷ bây giờ. Các anh xin ý kiến chỉ đạo của Ban Giám đốc, nhưng thực sự cơ quan vào thời điểm ấy có đủ số tiền trên không phải dễ. Thường những án cần cần nhiều tiền, cơ quan thường liên hệ với các ngân hàng mượn tạm. Nhưng thời điểm này các cơ quan nhà nước thì cũng nghỉ cả, huy động thật khó. Bằng mọi quyết tâm, các anh quyết định khó cũng phải đánh, khó cũng phải làm. Anh em trong phòng quyết định dù phải cầm cố tài sản, vay lãi bằng mọi cách để có đủ số tiền và quyết tâm đánh bằng được vụ này. Địa bàn đánh án là ngã ba Chăn Nưa (huyện Sìn Hồ). Mùa đông giá lạnh, các anh phải nằm nép mình mật phục trong vách núi lạnh thấu da, phía dưới là bờ sông thăm thẳm. Ngồi thu mình trong hốc đá, ngoài kia cảnh mọi người xuôi ngược về quê trong ngày tất niên mà nhớ nhà đến nao lòng. Hôm đó, cả đội phải nhịn đói vì ngày cuối năm các hàng quán đóng cửa hết, phải đợi trời tối đồng chí trưởng phòng tìm vào bản nhờ bà con thổi cho nồi xôi thế là anh em có thứ lót dạ. Đến 9 giờ tối có một đối tượng xuất hiện, nhưng chưa thấy “hàng”, hai bên giằng co, ngả giá bán mua. Xác định đối tượng chính và hàng chưa xuất hiện thì chưa thể đánh được. Cứ tưởng chuyên án không thành, đến gần 10 giờ đêm, đối tượng chính đã ló mặt, chúng quyết định giao dịch. Bất ngờ các trinh sát bí mật áp sát và tóm gọn 2 đối tượng Giàng A Hồng, Giàng A Dế, thu giữ 10 bánh heroin. Bắt xong về đấu tranh với đối tượng thì trời cũng vừa sáng. Chuyên án thành công ngoài mong đợi, các trinh sát hò reo như những đứa trẻ được mẹ cho quà tết. Về nhà nhìn người thân đang ngóng đợi bên nồi bánh chưng ai cũng rưng rưng.
Còn với trinh sát trẻ Đại úy Nguyễn Mỹ Đồng, sinh năm 1985, nhưng anh đã có 10 năm lăn lộn với anh em trinh sát trong công cuộc phòng chống ma túy. Đến giờ, anh không thể nhớ hết mình và đồng đội bóc dỡ bao nhiêu vụ án ma túy. Năm 2014, anh vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương chiến công Hạng Ba về thành tích đột xuất trong đấu tranh chống tội phạm về ma túy. Năm 2015, anh là một trong 20 gương mặt trẻ công an tiêu biểu Toàn quốc được về thủ đô vinh danh, được đích danh Bộ trưởng Bộ Công an biểu dương khen thưởng.
Là một trinh sát trẻ, lại đảm nhận quyền Đội trưởng Đội 3 – Phòng PC47 — Đội phòng ngừa mua bán trái phép chất ma túy. Sau mỗi chuyên án trong anh thường đan xen những vui buồn lẫn lộn. Từ thẳm sâu anh vẫn canh cánh những hình ảnh, những số phận, chỉ vì ma túy mà vợ chồng vào khám, để lại con thơ bơ vơ, cha mẹ già không người chăm sóc. Anh kể, mới đây thôi?? đối tượng Lò Thị Hình, sinh năm 1978 ở bản Lang, xã bản Lang, huyện Phong Thổ. Hình lớn lên giữa bản làng như bao chúng bạn, rồi Hình phải lòng với Vàng Văn Lả người cùng bản. Để giúp gia đình có thêm thu nhập, Vàng đã đầu quân cho những bãi vàng, ở môi trường giang hồ tứ xứ, đủ các tệ nạn xã hội. Lả đã nghiện khi nào không hay, và rồi chính Lả cũng đưa người đầu gối tay ấp của mình thành bạn hút. Để có tiền hút xách, Hình đã tham đường dây mua bán trái phép chất ma túy. “Đi đêm lắm, ắt có ngày gặp ma” Hình đã bị lực lượng phòng chống ma túy bắt quả tang đang mua bán, tàng trữ chất ma túy. Giờ đây, hàng tháng nhìn cảnh chồng nghiện ngập tiều tụy đưa 2 con thơ đến trại thăm mẹ mà cắt từng khúc ruột. Sau song sắt những giọt nước mắt giờ đã muộn, biết bao mái nhà tan nan chỉ vì ma túy.
Lãnh đạo tỉnh, Ban Giám đốc Công an tỉnh biểu dương khen thưởng tập thể,
cá nhân có thành tích trong chuyên án 107T.
Khi được hỏi khó khăn trở ngại với trinh sát ma túy là gì, anh trải lòng: Đặc thù “án ma” có khung hình phạt rất cao nên khi đối đầu với lực lượng các đối tượng chống trả rất quyết liệt, những đối tượng này thường găm vũ khí “nóng” trong người, nên chuyện hy hy sinh, tổn thưởng là không tránh khỏi. Đường dây mua bán ma túy thường là người trong dòng tộc là cha mẹ, vợ con, nên khi bị bắt đối tượng không bao giờ hợp tác, chính vì vậy người người làm án ma ma túy ngoài cái đầu lạnh cần có một trái tim nhiệt huyết, cân nhắc thân trọng từng tình tiết nhỏ…
Cuộc chiến phòng chống ma túy ngày càng diễn biến phức tạp chưa có hồi kết. Thế nên các trinh sát phòng ma túy luôn trong tư thế sẵn sàng. Chưa khi nào các anh được ngơi nghỉ, bởi cuộc chiến còn lâu dài.
Một mùa xuân mới đang về với đất trời Tây Bắc, nhưng đâu đó các chiến sĩ phòng chống tội phạm ma túy Lai Châu vẫn thầm lặng đấu tranh ngăn chặn những dã tâm gieo rắc cái chết, phá vỡ những nếp nhà… Các anh luôn mong rằng, đừng vì hám lợi bất chính, mà đánh đổi những giá trị thiêng liêng. Hay nghĩ đến gia đình, đến những người thân trước khi lỡ bước sa chân… Đừng để họ sống trong cô quạnh, đừng để cảnh sum vầy đoàn viên trong ngày tất niên vắng tiếng cười.
Hà Minh Hưng