1. Tin Tính bị đánh lan nhanh như một cơn gió. Nhiều người thương xót cho Tính, một thân một mình lại bị đánh đau giữa tiết trời đông giá lạnh. Nhưng cũng không ít kẻ hả hê ra mặt. Những kẻ ghét Tính lại xì xầm, bỏ vào tai nhau chuyện Tính nuôi gần chục con chó trong một căn nhà sát chợ huyện chỉ vỏn vẹn tám mươi mét vuông. Sẽ không có chuyện gì đáng nói nếu Tính không cho chúng cùng ăn, cùng ngủ rồi vuốt ve và nhìn chúng với một đôi mắt ánh lên một niềm yêu đương lạ kỳ. Người nọ nói với người kia rằng Tính có sở thích biến thái. Họ không biết Tính có thực sự có những suy nghĩ lệch lạc hay không? Nhưng chuyện họ ghen ăn tức ở với Tính là thật.
Tính vẫn để ngoài tai những câu chuyện họ rì rầm sau lưng. Đã là sau lưng thì sao mình phải để tâm. Thế nhưng, Tính vẫn thấy sự bực bội nhức nhối trong cô như một thứ ung nhọt đang lớn dần lên mỗi ngày. Tính đã bỏ nhà chồng vì sau đêm mặn nồng tình chàng ý thiếp thì ngay sáng hôm sau anh ta đã đáp ngay cái chén uống nước vào mặt Tính, chỉ vì cô lỡ rót nước sánh ra ngoài một tý ngay trước mặt bạn bè hắn, ngay trước mặt cả anh. Cô chấp nhận cuộc hôn nhân chóng vánh đó chỉ để anh phải thấy tiếc và ân hận vì nghe lời mẹ mà bỏ rơi cô. Bà chê cô có tướng sát phu vì có đôi gò má hơi cao. Bà nhất quyết bắt anh bỏ cô vì rằng bà chỉ có mình anh hương khói sau này, nhỡ anh có mệnh hệ gì thì bà chết không nhắm mắt. Nghe thì có vẻ rất có lý nhưng nó lại không thuyết phục với Tính. Cô không tin rằng bà ta chỉ nhìn vào khuôn mặt mà đoán biết được cả số mệnh cuộc đời cô. Đời cô thế nào là do cô tự quyết định, cô không tin vào cái gọi là số phận.
Nhưng cuối cùng, sự nghiệt ngã của cuộc đời đã đạp đổ những suy nghĩ của Tính. Tính đau đớn nhìn những đôi mắt trâng tráo vì bất ngờ, nhìn mình vừa thương hại, vừa khinh khi. Tính cảm thấy như bao nhiêu tự tôn trong người mình đổ vỡ. Hắn coi thường Tính và thế thì kết cục của cuộc hôn nhân này chắc chắn bất hạnh sẽ thuộc về Tính. Tính tưởng tượng ra một viễn cảnh mà ở đó, cô sẽ phải cam chịu một người chồng bạo lực, phải nín nhịn mọi thứ vì con cái, giả vờ vui vẻ, hạnh phúc trước mặt mọi người, đêm đêm thả nước mắt vào gối, đau khổ một mình. Không. Không đời nào Tính chịu đựng những đau khổ vô lý như thế. Và thế là Tính chọn ra đi.
Người ta chỉ thấy Tính có cái nhà cấp bốn trên một mảnh đất giá trị, người ta không thấy những ngày Tính ốm đến bạc cả mặt, những lúc Tính bị tụt huyết áp đến nỗi chân tay run rẩy vẫn phải cố ngồi lại ở góc chợ khai mùi nước đái từ cái nhà vệ sinh công cộng, để bán nốt mớ rau. Ngoài sự may mắn đó thì Tính cũng đâu có giàu, người ta còn có gia đình, có chồng con để dựa dẫm lúc ốm đau, còn Tính chỉ có một thân một mình. Tính phải sống tằn tiện, nhặt nhạnh từng đồng để tự lo cho mình. Không có tiền, không có cơm ăn mới sợ chứ cái quần, cái áo chỉ là vẻ hào nhoáng bên ngoài. Chính vì vậy, Tính cắt hết mọi chi tiêu không cần thiết, đám cưới rồi kể cả đám ma, đám chay Tính cũng ít đi, trừ khi là anh em trong họ.
Sáng nay, con chó của Tính lại sang hàng xóm ỉa bậy. Hàng xóm của Tính đều là những người ưa sạch sẽ, nhưng một bên thì lịch sự, còn một bên thì bốp chát chợ búa, cộng thêm cả một tý giang hồ nữa. Mà Tính chả thấy sợ, rõ ràng là mình sai nhưng Tính chả nhận, họ chửi mình thì mình phải chửi lại chứ. Tính cứ réo mười đời nhà người ta lên mà chửi, mà riếc móc, mà rủa dòng họ nhà người ta ăn đủ các thứ bẩn thỉu mà Tính nghĩ ra được.
Buổi chiều đưa Tính vào viện, đứa cháu quả quyết rằng cô cứ yên tâm dưỡng bệnh, cháu sẽ lo vụ này, trả lại công bằng cho cô. Cả người Tính bầm dập, một bên má sưng u lên, bây giờ Tính mới thấm thía câu thân cô thế cô nó đáng thương thế nào. Đối diện với sự phẫn nộ của đứa cháu họ, cùng với sự chăm sóc tận tình của vợ nó mà mắt Tính rưng rưng. Thế mà đứa con ông anh ruột Tính cứ nói vợ chồng nó âm mưu toan tính cướp cái sổ đỏ của Tính, mấy ngày Tính nằm viện có thấy cái mặt nó tới đâu, đúng là ghen ăn tức ở, đơm điều đặt chuyện.
2. Nắng bắt đầu lên, xua sương giá chạy khắp ngõ ngách, cái lạnh chạy dọc đôi bàn chân không tất, luồn lách qua tấm áo vải mỏng manh thấm vào da thịt anh đau nhức. Mái tóc bù xù lưa thưa vài giọt sương mai đọng lại, ánh nắng chiếu vào lóng lánh rung rinh. Anh ngồi yên lặng trên một hòn đá lớn ở ven đường chờ đợi những tia nắng sưởi ấm cho cơ thể của mình. Con đường nhựa chạy qua cánh đồng Bình Lư vắng lặng, chỉ có tiếng gió, tiếng chim lích chích gọi nhau đi ăn trên những thửa ruộng xanh ngát. Một con cò trắng vùng bay lên trời, kêu một tiếng thảng thốt như thể nó phát hiện ra mình đang cô độc, mình bị đàn cò bỏ quên chỉ tại một con cá lươn lẹo lẩn trốn quá kỹ khiến cò ta phải nhọc công vây bắt.
Anh ngồi đấy, giương ra đôi mắt ngơ ngẩn ngắm nhìn cảnh vật, bên cạnh anh, một chiếc mũ cối đã bạc màu, một bao xác rắn cũ kỹ bám đầy đất và bụi đường. Đồ vật nhìn cũng buồn thảm và đơn độc y như chủ nhân của nó vậy. Đã qua rồi, cái thời trai trẻ khỏe mạnh của anh, cũng trên một mảnh ruộng thuộc cánh đồng này, chồng cuốc vợ cấy, hết mùa trồng lúa lại trồng sang ngô khoai, căn nhà gỗ nhỏ nằm nép mình phía cuối cánh đồng chưa bao giờ tắt đi tiếng cười vui. Thế mà chỉ một cơn gió, một cơn gió đầy hơi tiền đã cuốn theo vợ anh đi xa khỏi anh mãi mãi. Vợ anh bỏ theo một phu vàng về phương trời nào xa lắm, tiếng cười trên môi anh vụt tắt. Anh sốc nặng, ốm nằm liệt giường, tới lúc đi lại được thì ngơ ngẩn ra vào tìm một hình bóng quen thuộc mà không thấy. Anh chán nản chẳng nói chẳng rằng, một mình gặm nhấm nỗi đau vô bờ bến.
Người ta bảo anh bị điên tình. Nặng về vấn đề tình cảm quá, suy nghĩ nhiều nên thần kinh không ổn định. Hai đứa con nheo nhóc lần tìm trong nhà quả chuối, mớ rau đem ra chợ bán kiếm đồng tự lo cho cuộc sống của chúng. Tình phụ tử không để cho anh thả trôi đời mình theo gió mây vô thường, anh buộc phải tỉnh, tỉnh để còn kiếm sống nuôi con. Trận ốm đã lấy đi hết sức khỏe của anh. Anh không thể làm được những việc nặng nhọc, anh chưa biết tìm nghề gì để mưu sinh…
Giữa lúc ấy, nhà bên cạnh đang cần trấu để đun mà chưa biết mua ở đâu, anh nghe loáng thoáng tiếng mấy mẹ con họ nói chuyện với nhau. Bà mẹ thở dài nói ra một cách vô tư rằng ai mà biết đường đi thu mua trấu ở các máy xát về bán cho từng nhà có khi lại kiếm ăn được đấy. Một câu nói ý tứ bình thường lại trở thành gợi ý với anh. Anh làm theo như thế thật, chủ nhà xát thóc thương tình nhiều khi chẳng lấy tiền trấu của anh, anh trở thành người bán trấu có tiếng trong huyện, ai cần trấu dùng để đun nấu, trồng rau,… chỉ cần dặn anh hôm trước, hôm sau là có ngay một bao trấu đóng chắc nịch, miệng bao buộc gọn gàng đẹp đẽ để tận cửa nhà. Nói theo cách nói thời nay, anh là một người bán trấu có tâm. Người ta quên mất cả tên thật của anh mà gọi anh bằng cái tên gắn với nghề nghiệp của anh, ông bán trấu.
Anh đã làm nghề bán trấu được hơn chục năm, tuy không giàu có gì nhưng ba cha con cũng đủ rau cháo qua ngày, nuôi các con anh trưởng thành tự lập. Con trai, con gái của anh bây giờ đã lấy vợ lấy chồng, có nghề nghiệp đàng hoàng, ổn định. Con trai anh thậm chí đã xây một ngôi nhà hai tầng rất hoành tráng ngay cạnh ngôi nhà gỗ cũ kỹ của bố. Thời buổi hiện đại, cuộc sống của con người chưa bao giờ tiện lợi đến như thế, nào bếp điện, bếp gas, bình nóng lạnh, máy giặt, bình lọc nước, năng lượng mặt trời,… giờ ít người dùng bếp củi, nghề bán trấu của anh cũng vì thế mà giảm sút thu nhập. Người mua trấu ít dần rồi chẳng còn mấy ai dùng đến, nhà có máy xát thóc cũng nhiều, họ lấy lại trấu để bán cho các trang trại. Anh chẳng còn việc gì để làm, đầu anh đã hai thứ tóc, anh ra chợ xin ăn, ai cho gì ăn nấy.
3. Hơn một tuần giời, vợ chồng đứa cháu họ thay nhau chăm sóc rồi đưa Tính khám hết viện huyện đến viện tỉnh. Vụ việc xong xuôi, hàng xóm của Tính bị công an xử lý vì tội hành hung người khác, Tính hả hê lắm. Đương lúc vui vẻ thì đứa cháu dâu khóc lóc kêu chồng nó mua xe thiếu tiền, nhờ cô cho mượn sổ đỏ cầm cố ngân hàng để trả khoản vay trước mắt, mấy bữa nữa làm ăn được vợ chồng nó trả cô liền. Lúc này thì cô cháu còn có gì nữa mà tính toán, Tính vui vẻ mở hòm tôn lấy sổ đỏ đưa cho cháu. Ở sau lưng Tính, đứa cháu dâu vừa mới sùi sụt ban nãy nháy mắt với chồng nó, khẽ nở ra một nụ cười nham hiểm.
Hôm nay, Tính đóng cửa hàng. Con chó của Tính đi đâu từ đêm qua tới giờ chưa về. Tính phải đi tìm nó, Tính nuôi nó từ bé đến giờ hết bao nhiêu cơm gạo, đổ mồ hôi, nước mắt và cả máu vì con chó ấy. Tính còn chưa thu hồi được vốn mà nó đã đi mất, hay nó đã bị kẻ nào bắt mất và giết thịt? Kẻ nào thù Tính tới mức ấy? Tông môn ba đời nhà chúng nó, chó của bà nuôi thì dù nó chết, thịt của nó cũng phải để bà ăn, chúng mày ăn rồi móc họng ra ngay trả lại con chó cho bà không thì… không thì… Tính đã định cất mồm lên chửi đổng, nhưng vết thương hãy còn đau âm ỉ nhắc nhở Tính. Tính khựng lại, là ai lấy? Là ai Tính không biết, Tính chỉ nghi bởi Tính không có bằng chứng. Tức tưởi, Tính đóng cửa nhà đi tìm.
Tính cứ đi lang thang khắp thị trấn, ngó nghiêng nhà này một tý, nhà kia một tý, đối diện với những ánh mắt nghi hoặc của chủ nhà, Tính giả lả như đang tìm cái chìa khóa mình đánh rơi rồi quay nhót đi mất. Trời bắt đầu mưa nặng hạt, gió thổi những hạt mưa tạt vào tay áo Tính ướt lạnh. Tính vẫn tiếp tục đi. Tính men theo một con đường nhỏ, lối dẫn cô đi ra khỏi thị trấn ồn ào. Con đường đi xiên vào giữa một cánh đồng vừa gặt xong, chỉ còn trơ ra gốc rạ. Tính cũng không hiểu sao mình lại đi ra đây, một mình giữa đồng không mông quạnh sự hăng hái tìm chó lúc đầu của Tính giờ giảm đi chỉ còn một phần ba. Chợt Tính cảm thấy tủi thân lắm, Tính cô đơn và trơ trọi quá, nước mắt cô cứ lăn dài ra, cô không nấc lên mà khóc một cách bình thường được, lòng cô đau và lạnh như đá.
Hình bóng con chó có bộ lông màu vàng và bóng mỡ vì chủ nó chăm tốt hiện ra ở đằng xa, cái đầu nghênh nghênh, hai cái tai lúc nào cũng vểnh cao như đang nghe ngóng gì. Đúng cái điệu đi lù khù đó, đúng cái dáng ấy. Tính lấy tay lau nước mắt, cô ngờ ngợ. Đúng là con chó của cô. Không kịp nghĩ thêm gì, Tính vội vàng băng đồng chạy theo nó. Trời vẫn mưa. Một người, một chó rượt đuổi nhau, bùn đất văng tung tóe.
4. Thấy con cái anh ăn nên làm ra lại xây được căn nhà to vật vã, hàng xóm láng giềng, ai cũng mừng cho anh. Đáng lẽ anh cũng nên được nghỉ ngơi, được ở nhà vui vầy cháu con phụng dưỡng bù đắp cho những tháng ngày “à trống nuôi con”. Nhưng có lẽ những niềm vui của cuộc đời không dành cho anh. Con trai nghe vợ, con dâu lại chả ưa gì ông già xấu xí vừa bẩn, vừa nghèo là anh. Chúng sợ phải nuôi báo cô lão già ốm yếu, ăn uống của chúng chẳng đáng mấy xu. Chúng sợ đôi bàn tay đen đúa đầy những vi khuẩn của anh bám vào người khiến những đứa con thiên thần của chúng nảy sinh bệnh tật. Cứ thế, anh sống thui thủi một mình trong căn nhà gỗ với con chó có bộ lông màu vàng nâu. Một người, một chó chia nhau ăn những gì anh xin được.
Anh ốm đã mấy ngày nay, cổ họng anh khô khốc, anh khát mà uống bao nhiêu nước cũng không đỡ, anh nằm trên giường rên hừ hừ từ sáng tới tối. Con trai anh không thấy bố ra ngoài thì sai thằng con sang xem ông thế nào. Lát sau anh thấy thằng bé bê tới một bát cháo, mấy vỉ thuốc đặt lên chiếc bàn gỗ, rồi nó chạy vụt đi, vội vàng như khi nó đến, chả kịp thưa với ông câu nào. Nước mắt đột ngột rỏ xuống từ khóe mắt anh. Anh lần giở những đoạn ký ức xem mình đã làm gì sai mà cả đời này anh cứ phải đau khổ, trước là vì vợ, sau là vì con. Không, chắc chắn anh không phải kẻ vô tình, vì nếu thế anh đã chết, chết về mặt sinh lý, hoặc cái chết của tâm để anh khỏi phải chứng kiến sự vô cảm lạnh lẽo này của lòng người.
Hôm nay, vợ chồng con cái con trai anh đưa nhau về ngoại chơi, cửa nhà chúng khóa im ỉm mặc kệ ông bố già ốm đau nằm liệt giường ở trong căn nhà gỗ. Anh nằm trong cơn sốt nóng miên man. Trong lúc nửa mê, nửa tỉnh, anh mường tượng tới cái chết. Chết có đáng sợ không. Chết rồi có bớt đau khổ hơn không. Cái chết hãy đến với anh một cách nhẹ nhàng, hãy từ từ cắt đi dây sống của anh. Đưa linh hồn anh đi thăm thú một vòng trần gian, anh sẽ được phóng tầm mắt nhìn mặt trời mọc trên biển sương từ một đỉnh núi cao nhất Tây Bắc, anh sẽ được nghe tiếng sóng biển vỗ trên cát ầm ì ở Đà Nẵng, Nha Trang hay Phú Quốc gì đó. Hỡi cái chết! Xin hãy nhân từ với anh! Xin hãy nhân từ với anh, một lần thôi!
Một bàn tay lạnh giá đặt lên trán anh, một mùi hương bồ kết dịu nhẹ, có phải thần chết đã nghe thấy lời thỉnh cầu của anh? Anh mê đi trong tiếng chó sủa ngậu xị, thời khắc của anh ở trần gian có lẽ đã sắp hết, anh muốn mở mắt ra nhìn lần cuối căn nhà tồi tàn mà anh đã gắn bó cả cuộc đời, nhìn lần cuối chú chó thân thiết với mình hơn cả đứa con ruột thịt. Anh cố gắng mở mí mắt nặng trĩu. Hình ảnh một dáng người mảnh mai, mái tóc dài đen mượt hiện ra trước mắt anh. Anh chẳng thể tin nổi vào mắt mình. Có lẽ, thần chết cử cô gái này tới để chứng kiến những đau đớn của anh trước khi chết. Anh mơ hồ nhắm mắt lại trong lòng anh dậy lên một cảm giác ấm áp dễ chịu. Vậy là trước khi chết anh vẫn có một người bên cạnh. Anh không đơn độc.
5. Tính chạy theo con chó đến cổng một ngôi nhà xây khang trang. Con chó không dừng lại mà chạy ngay vào hiên ngôi nhà gỗ tồi tàn nằm sát bên cạnh, nó lắc lắc bộ lông ướt nhẹp đang dính sát vào da thịt, nước văng tung tóe. Nó đưa đôi mắt nghịch ngợm nhìn ra bà chủ của nó đang đứng dưới trời mưa, mái tóc đen dài bết lại và quần áo thì ướt như chuột lột. Nhà dường như chẳng có ai vì cửa ngôi nhà xây khóa im ỉm. Tính lưỡng lự, đứng một lúc ở ngoài cổng. Ơ kìa, chó của mình cơ mà. Tính tự nhủ. Cô dứt khoát bước vào trong sân, rón rén bước lên thềm ngôi nhà gỗ. Con chó cái tinh khôn lách cửa chạy vào bên trong ngôi nhà gỗ. Tính định chửi nó, nhưng sợ người khác phát hiện nên cô đành nuốt xuống cổ. Tính lại rờ rẫm đi vào. Tiếng bản lề của cánh cửa gỗ đã gỉ sét lâu ngày kêu lên ken két, bên trong căn nhà tối om om. Qua ánh sáng từ bên ngoài lọt vào, Tính nhìn thấy con chó đang vẫy đuôi nhìn cô.
Bây giờ lại gần con chó và có thời gian nhìn kỹ nó, Tính mới nhận ra con chó này không phải chó của mình. Cô đang chực quay đi thì nghe thấy có tiếng rên rỉ nhè nhẹ, Tính đưa mắt nhìn quanh. Một căn nhà bừa bộn những quần áo và túi bóng đã qua sử dụng, những đồ dùng đã hư hỏng quăng bừa bãi trên sàn nhà. Trên một cái giường gỗ cũ kỹ, một người đàn ông mắt nhắm nghiền, nằm thoi thóp trong đống chăn gối cáu bẩn. Tính thấy mặt mình nóng ran, cô ngượng ngùng quay ra. Tính vừa đi vừa nghĩ xem tại sao nhà xây đẹp đẽ lại khóa cửa, và hình ảnh người đàn ông ốm yếu kia cứ choán lấy tâm lý cô. Bực bội vì mất chó, lại bị con chó khôn ranh lừa, khốn nạn thân Tính. Tính lội xuống mương nước rửa hết bùn đất đang bám dính trên người. Con chó của người đàn ông vẫn đang sủa ông ổng.
Nhỡ ông ta chết thì sao? Tính vẫn suy nghĩ sau khi đã thay xong quần áo. Cô cho quần áo cũ vào giặt. Mùi bùn đất xộc lên, mùi đồng quê quen thuộc mà Tính tưởng cô đã quên. Tính thấy sống mũi mình cay cay. Vỏ bọc mạnh mẽ bên ngoài Tính đã rũ ra, để lộ sự yếu đuối vốn có trong cô. Tính tủi phận mình và thương cho người đàn ông bị bỏ rơi trong cô độc. Con chó ấy sống còn có tình nghĩa, có lẽ nó muốn mình đến giúp cho chủ của nó, chả nhẽ mình lại làm ngơ? Tính lục sục nấu nướng, khói bếp và mùi thơm vang dậy căn bếp nhỏ, bên cạnh cô là cái ăng – gô đựng cơm đã lâu không có cơ hội dùng tới. Chiều nay đài báo gió bấc về, ngoài trời mưa nặng hạt hơn, gió thổi ào ào nhưng tất cả không ngăn được niềm vui của Tính…
THÙY TIÊN